قند های موجود در ساختمان RNA,DNA:
قند های موجود در ساختمان RNA,DNA:
ريبوز:
ريبوز (Ribose) يك قند مونوساكاريدي 5 كربنه با ساختاري حلقوي مي باشد كه داراي فرمول شيميايي C5H10O5 مي باشد. قند ريبوز داراي دو آنانتيومر D و L مي باشد كه فرم D-ريبوز به طور گسترده در طبيعت و در بدن موجودات زنده يافت مي شود. تصوير آينه اي آن يعني L-ريبوز به طور نادر وجود دارد.
ريبوز نقش هاي متفاوتي در مكانيسم هاي بدن موجودات دارد بعنوان مثال 1) در اسكلت ساختماني مولكولRNA به طور گسترده حضور دارد. 2) ريبوز در فرم فسفريله يعني ريبوز-5 فسفات وارد مسير پنتوز فسفات شده و در آن مصرف مي شود . 3) ريبوز-5 فسفات به آمينواسيد تريپتوفان يا آمينواسيد هيستيدين تبديل مي شود .
ريبوز تحت اثر آنزيم ريبوز كيناز فسفريله شده و به فرم ريبوز-5 فسفات تبديل مي شود .
دئوكسي ريبوز:
دئوكسي ريبوز (Deoxyribose) يك قند مونوساكاريدي 5 كربنه با ساختاري حلقوي مي باشد. قند 2-دئوكسي ريبوز نيز داراي دو آنانتيومر D و L مي باشد كه فرم 2-D-دئوكسي ريبوز معمول تر از فرم L آن مي باشد. در حقيقت قند دئوكسي ريبوز توسط آنزيم ريبونوكلئوتيد ردوكتاز از فرم 5-فسفات ريبوز ساخته مي شود و به طور گسترده در ساختمان DNA يافت مي شود.
نكته مهم در رابطه با دئوكسي ريبوز اين است كه اين قند نسبت به قند ريبوز يك اتم اكسيژن در موقعيت كربن '2 كمتر دارد. البته نبودن يك اتم اكسيژن در دئوكسي ريبوز DNA دو ويژگي مثبت به DNA مي بخشد :1) منجر به انعطاف پذيري بيشتر مولكول DNA مي شود كه به DNA اجازه ي تشكيل مارپيچ را مي دهد. 2)نبودن يك اتم اكسيژن باعث مي شود تقريبا" در مولكول DNA هيچ گروه هيدروكسيل (OH) آزادي باقي نماند و به همين جهت مولكول DNA بسيار پايدارتر از مولكول RNA است. اين موضوع با توجه به اهميت DNA به عنوان ماده ژنتيك مي تواند براي حيات بسيار مفيد باشد.
تفاوت قند ريبوز و دئوكسي ريبوز
دئوكسي ريبوز به عنوان مشتقي از ريبوز شناخته مي شود كه به جاي گروه هيدروكسيل(OH) روي كربن شماره '2 داراي يك اتم هيدروژن(H) است و يك اتم اكسيژن كمتر دارد.
